Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mayıs ayına ilişkin üretici-market fiyat farklarını ve tarımsal girdi maliyetlerindeki değişimleri değerlendirdi. Bayraktar’ın açıklamasına göre, geçtiğimiz ay market raflarında fiyatı en çok artan ürün limon olurken, en keskin düşüş sivri biberde yaşandı. Üretici ile market arasındaki fiyat farkı bazı kalemlerde üç kata ulaşırken, girdi maliyetlerinde de dikkat çekici artışlar görüldü.
MARKET-FİYAT FARKI SİVRİ BİBERDE YÜZDE 283’E ULAŞTI
Bayraktar, Mayıs ayında üretici ve tüketici fiyatları arasındaki en yüksek farkın sivri biberde görüldüğünü belirtti. Buna göre, üreticide 13 TL olan sivri biberin markette 49 TL’ye kadar satıldığı görüldü. Fiyat farkı kuru soğanda yüzde 278, kuru fasulyede yüzde 217, nohutta yüzde 213, kuru incirde ise yüzde 203 olarak kaydedildi.
Market verilerine göre 36 ürünün 17’sinde fiyat artışı, 19’unda ise azalış yaşandı. Limon ve elma yüzde 22 ile en çok zamlanan ürünler olurken, kuru üzüm, kuru kayısı ve maydanoz da fiyatı artan diğer ürünler arasında yer aldı. En yüksek düşüş ise yüzde 49 ile sivri biberde görülürken, onu salatalık (%39), kabak (%36) ve patlıcan (%34,5) izledi.
ÜRETİCİDE LİMON ZAM ŞAMPİYONU OLDU
Üretici cephesinde 28 ürünün 8’inde fiyat artışı, 13’ünde ise düşüş yaşandı. En fazla fiyat artışı yüzde 112,5 ile limonda gerçekleşti. Havuç (%25), kuru kayısı (%17) ve marul (%13) da zamlanan diğer ürünler oldu. En çok ucuzlayan ürünler arasında ise sivri biber (%72), kabak (%53), patlıcan (%41) ve kuru soğan (%36) öne çıktı.
Fiyat değişimlerinin nedenlerine değinen Bayraktar, limonda talep artışı, havuçta depolama maliyetleri, marul ve maydanozda ise arz azalmasının etkili olduğunu belirtti. Sivri biber, kabak, domates ve salatalık gibi ürünlerdeki düşüş ise tarla üretiminin başlamasıyla artan arzdan kaynaklandı.
GİRDİLERDE EN YÜKSEK ARTIŞ ELEKTRİK VE GÜBREDE
Bayraktar, Mayıs ayında tarımda kullanılan girdilerde önemli fiyat artışları yaşandığını vurguladı. Geçen yıla göre en yüksek artış yüzde 47,08 ile elektrik fiyatlarında görülürken, üre gübresi yüzde 46,2, DAP gübresi yüzde 36,9, süt ve besi yemlerinde ise sırasıyla yüzde 26,4 ve yüzde 27,2 artış kaydedildi. Tarım ilaçları fiyatı da yıllık bazda yüzde 14,94 yükseldi.
Mazot fiyatları aylık bazda yüzde 1,7, yıllık bazda ise yüzde 13,9 oranında arttı. Amonyum sülfat gübresi, üre ve kompoze gübrelerde de aylık yükselişler dikkat çekti.
SÜT ÜRETİCİSİ FİYAT BASKISIYLA KARŞI KARŞIYA
1 Haziran Dünya Süt Günü vesilesiyle çiğ süt piyasasına da değinen Bayraktar, Türkiye'nin süt üretiminde dünyada önemli bir konumda olmasına karşın üreticilerin gelir açısından zorlandığını söyledi. Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında çiğ süt fiyatlarının Türkiye’de çok daha düşük olduğunu belirten Bayraktar, sürdürülebilirliğin sağlanması için fiyat istikrarı ve girdi maliyetlerinin kontrol altına alınması gerektiğini vurguladı.
Bayraktar, “100 litre çiğ süt Türkiye’de yaklaşık 37 avroya alınırken, bu rakam İtalya’da 57, Almanya’da 54 avro seviyesinde. Üreticimiz bu koşullarda ayakta kalmakta zorlanıyor” ifadelerini kullandı.
