Türkistan’da milyonlarca Uygur Türkü soykırıma ve zulme uğrarken Çin’in güdümünde olan Sincan Uygur Özerk Bölgesi Halk Hükümeti Başkan Yardımcısı Zhu Lifan Ankara’ya resmi ziyarette bulundu. Ancak Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan’la yapılan görüşmede Uygurlara ilişkin tek kelime konuşulmadığı ajansların geçtiği metne yansıdı. Görüşmeye ilişkin Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bir dizi resmi temasta bulunmak üzere Türkiye’yi ziyaret eden Sincan Uygur Özerk Bölgesi Halk Hükümeti Başkan Yardımcısı Sayın Zhu Lifan başkanlığındaki heyet, Ticaret Bakan Yardımcısı Sayın Mahmut Gürcan tarafından kabul edildi. Ticaret, yatırım ve iş birliği alanlarındaki mevcut potansiyel ile yeni fırsatların kapsamlı biçimde ele alındığı görüşmede; Türkiye ile Çin arasındaki ticaret hacminin artırılması, özellikle ihracat kapasitesinin güçlendirilmesi konularının altı çizildi. Ayrıca iki ülke arasında doğrudan ve dengeli ticaret kanallarının oluşturulması, karşılıklı yatırımların artırılması ve ekonomik iş birliğinin geliştirilmesine yönelik ortak hedefler değerlendirildi, bölgeyle olan dış ticaret hacminin artırılmasının önemi vurgulandı. Ticaret Bakanlığı olarak ihracatımızı çeşitlendirmek, nitelikli yatırımları teşvik etmek ve küresel ölçekte rekabet gücümüzü artırmak amacıyla çalışmalarımızı kararlılıkla yürütmekte; sürdürülebilir büyüme hedeflerimiz doğrultusunda, tüm paydaşlarımızla yakın iş birliği içinde olmaya devam etmekteyiz” denildi.
‘UYGURLARIN BAHSİ GEÇTİ Mİ?’
Açıklamada Çin’in Doğu Türkistan’da uyguladığı soykırıma, kurduğu zindanlara ve uyguladığı işkencelere tek kelime değinilmemesi tepki çekti. Görüşmeye ilişkin fotoğrafı sosyal medya hesabı üzerinden alıntılayan Doğu Türkistan İnsan Hakları İzleme Derneği paylaşımında “Çin bölgede ekonomik ve ticari bir şahlanma yaşandığı propagandasını yaparak soykırımı gizlemeye çalışıyor” ifadeleri kullanıldı. İkinci paylaşımda ise dernek şu soruları yöneltti: “ETHR olarak soruyoruz: 1. Masada Doğu Türkistan’da onlarca yıldır süren soykırım konusu ele alındı mı? 2. Birçok uluslararası raporlarla Uygur Türklerinin zorla çalıştırıldığı ortaya konmuştur. 3. Görüşmelerde zorla çalıştırılan Uygur Türklerinin bahsi geçti mi?”
PEKİN’İN ZORLA ÇALIŞTIRMA POLİTİKASI
Uluslararası insan hakları örgütleri, Çin’in özellikle Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde uyguladığı zorla çalıştırma politikalarını uzun süredir yakından takip ediyor ve sert eleştirilerde bulunuyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Amnesty International ve Uluslararası Af Örgütü gibi kuruluşlar, Sincan’da Uygur Türkleri ve diğer Müslüman azınlıkların sistematik şekilde zorla çalıştırıldığını ve bu uygulamanın modern kölelik kapsamına girdiğini çeşitli raporlarla ortaya koydu. Bu raporlarda, milyonlarca Uygur’un eğitim kampları olarak nitelendirilen toplama merkezlerinde tutulduğu, ağır çalışma koşullarına maruz bırakıldığı ve özgürlüklerinin elinden alındığı ifade ediliyor. Ayrıca, Çin hükümetinin bu politikayı ekonomik çıkar sağlamak amacıyla organize ettiği ve dünya pazarına zorla çalıştırma ürünü mal ve hizmetler sürdüğü belirtiliyor. Birleşmiş Milletler ve ABD gibi uluslararası kurumlar da bu durumun soykırım ve insanlığa karşı suçlar kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini vurgularken, birçok ülke Çin’in bu politikalarına karşı çeşitli yaptırım ve yasa paketleri geliştirdi.
