Almanya merkezli GFZ Helmholtz Jeofizik Araştırma Merkezi öncülüğünde yürütülen ve dünyanın en saygın akademik yayınlarından biri olan Science dergisinde yayımlanan kapsamlı bir çalışma, İstanbul ve çevresindeki deprem riskine dair korkutucu gerçeği bir kez daha gözler önüne serdi. Araştırma, Marmara Denizi’ni sismik tehlike açısından "Avrupa’nın en sıcak noktası" olarak tanımladı.
ADALAR SEGMENTİ "KİLİTLİ" DURUMDA
Araştırmanın en dikkat çeken bulgularından biri, İstanbul'un güneyinde yer alan Adalar segmentinin büyük ölçüde "kilitli" kalmaya devam etmesi. Bu durum, fay hattının uzun süredir enerji biriktirdiği ve olası bir kırılmanın yıkıcı gücünün yüksek olacağı anlamına geliyor. Uzmanlar, "yönlülük etkisi" nedeniyle sarsıntının fayın uç noktalarında, yani İstanbul’un yoğun nüfuslu bölgelerinde çok daha şiddetli hissedilebileceği konusunda uyarıyor.
BİLİMSEL KONSENSÜS: "BELKİ BUGÜN, BELKİ 50 YIL SONRA"
Prof. Dr. Okan Tüysüz ise tüm bilimsel çalışmaların aynı noktada birleştiğine dikkat çekerek, "İstanbul'da büyük bir deprem olacağı bir varsayım değil, matematiksel bir gerçekliktir. Belki bugün, belki 50 yıl sonra ama bu fay eninde sonunda kırılacak," ifadelerini kullandı.
TARİHSEL HAREKETLİLİK RİSKİ TEYİT EDİYOR
Makale, Marmara’da son yıllarda yaşanan hareketliliğin bir "enerji transferi" işareti olabileceğine de değiniyor:
-
2011-2012: Tekirdağ ve Marmara Ereğlisi açıklarında 5,1 ve 5,2'lik sarsıntılar.
-
Eylül 2019: Silivri açıklarında 5,8 büyüklüğünde deprem.
-
Nisan 2025: Yine Silivri hattında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki sarsıntı.
-
"Çalışma, son 15 yılda Ana Marmara Fayı üzerinde meydana gelmiş 5'den büyük depremleri inceliyor. Buradaki depremlerin merkez üslerinin zaman içinde batıdan doğuya doğru kaydığını tespit ediyor.
-
Çalışmaya göre, Avcılar Fayı tek başına 6 büyüklüğünde bir deprem üretebilir. Ancak çalışma Adalar Fayının da Avcılar Fayı ile birlikte kırılabileceğini gözardı etmiyor. İki fayın birlikte kırılması senaryosunda da daha büyük bir deprem meydana gelebileceğini ortaya koyuyor."
Öztürk bu çalışmanın, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi'nden iki uzmanla birlikte yürüttüğü ve temmuz ayında uluslararası bir dergide yayımlanan araştırmanın sonuçlarıyla örtüştüğünü söyledi.
"Olası Ana Marmara Fayı Depreminin Marmara Denizi'ndeki 3 Boyutlu Simülasyonları" isimli çalışmada, olası Marmara Depremi'nin iki şekilde gerçekleşebileceği sonucuna vardıklarını ifade etti:
"Birincisi, deprem yalnızca Avcılar Fayı üzerinde gerçekleşip, Adalar Fayı daha sonra kırılabilir ve bu durumda 6,2-6,8 aralığında iki ayrı deprem ile karşılaşabiliriz.
İkincisi, Avcılar ve Adalar fayları birlikte kırılabilir ve 7 ve 7,3 civarında tek bir deprem üretebilir."
ÖZTÜRK: İKİ AYRI DEPREM DE OLABİLİR, DAHA BÜYÜK TEK BİR DEPREM DE YAŞANABİLİR
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Deprem Teknolojileri Enstitüsü'nden Dr. Öğretim Üyesi Yasemin Korkusuz Öztürk, Science dergisinde yayımlanan çalışmanın bulgularını BBC Türkçe'ye şöyle değerlendirdi:
