Avrupa Birliği’ni onlarca yıldır ayakta tutan sessiz anlaşma bozulmak üzere. “Almanya parayı, Fransa orduyu yönetir” dengesi değişiyor. POLITICO’nun kapsamlı analizine göre, Berlin şimdi yalnızca Avrupa’nın ekonomik motoru değil, aynı zamanda kıtanın en büyük askeri gücü olma yolunda.
Bu değişim, Fransa’da huzursuzluk yaratırken Polonya’da geçmişin hayaletlerini uyandırıyor. Ancak Varşova, Almanya’nın yeniden silahlanmasını, Rusya tehdidine karşı “gecikmiş ama gerekli” bir adım olarak görüyor.
ALMANYA DEV BİR ASKERİ BÜTÇEYLE SAHNEYE DÖNÜYOR
Berlin’in 2029 yılına kadar savunmaya yılda 153 milyar euro ayırması bekleniyor. Bu rakam ülkenin GSYİH’sinin yaklaşık yüzde 3,5’ine denk geliyor ve birleşmeden bu yana en iddialı askeri genişleme anlamına geliyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Fransa 2030 yılına kadar 80 milyar euroluk bütçe planlarken, Polonya bu yıl 186 milyar zloti (yaklaşık 44 milyar euro) harcamayı hedefliyor. Bu, NATO’daki en yüksek oran olan GSYİH’nin yüzde 4,7’si.
Bundestag Savunma Komitesi üyesi Christoph Schmid, POLITICO’ya verdiği demeçte, “Dünyanın dört bir yanında insanlar Almanya’nın daha fazla sorumluluk almasını bekliyor. Artık ekonomik gücümüzü savunma kapasitemizle dengelemenin zamanı geldi” dedi.
AVRUPA’NIN EN BÜYÜK TEDARİK PROGRAMI
Berlin yönetimi, 2026 sonuna kadar 83 milyar euroluk savunma sözleşmesini onaylamaya hazırlanıyor. Tanklardan fırkateynlere, insansız hava araçlarından radar sistemlerine kadar uzanan bu tedarik, 320’den fazla yeni silah programını içeren 377 milyar euroluk uzun vadeli bir planın ilk aşaması.
Yeni tedariklerin yüzde 90’ından fazlası Avrupa merkezli olacak. ABD’li üreticilerin payı, önceki dönemlere kıyasla belirgin biçimde azalacak. Bu da Almanya’nın, Avrupa’nın ekonomik olduğu kadar savunma sanayi motoru haline geldiğini gösteriyor.
FRANSA’DA DERİN HUZURSUZLUK: BERLİN ÇOK BASKIN OLACAK
Paris, Almanya’nın bu hızla silahlanmasından endişe duyuyor. Bir Fransız savunma yetkilisi, POLITICO’ya “Tetikte olma ve tehdit arasında gidip geliyoruz. Almanlar aşırı baskın olacaklar” ifadelerini kullandı. Yetkili, Alman Şansölyesi Friedrich Merz’in Bundeswehr’deki personel eksikliğini nasıl gidereceğinin hâlâ belirsiz olduğunu da vurguladı.
Fransa açısından en kritik kırılma noktası, Geleceğin Savaş Uçağı Sistemi (FCAS) projesi oldu. Fransa-Almanya-İspanya ortaklığındaki 100 milyar euroluk program, iş paylaşımı anlaşmazlıkları nedeniyle neredeyse durma noktasına geldi. Paris’teki savunma çevreleri, Berlin’in gerekirse İsveç veya İngiltere’yle ortaklık kurabileceği sinyallerini “stratejik ihanet” olarak yorumluyor.
Dassault Aviation CEO’su Éric Trappier, Fransız milletvekillerine açık bir uyarı yaptı:
“Almanya Fransa’yı bu projeden çıkarırsa, bu sizi rahatsız etmiyor mu?”
POLONYA: ARTIK ZAMANI GELMİŞTİ
Polonya ise Almanya’nın yeniden silahlanmasına ihtiyatlı bir onay veriyor. Polonya’nın eski Washington Büyükelçisi Marek Magierowski, “Kolektif savunmayı ciddiye alıyorsak, ‘herkes savunmaya yatırım yapsın ama Almanya yapmasın’ diyemeyiz” dedi.
Ancak geçmiş hâlâ gölgede. Polonya Savunma Bakan Yardımcısı Paweł Zalewski, “Tarih boyunca Almanya’nın ekonomik gücünü askeri güçle birleştirmesi hep korku yaratmıştır” derken, “Doğu kanadını savunacak ülkeler artık Polonya ve Almanya olacak” ifadelerini kullandı.
Yine de Varşova’da Merkel döneminin Rusya’ya enerji bağımlılığı politikası unutulmuş değil. Bir Polonyalı yetkili, “Almanya’yı Rusya karşısında ne kadar kararlı olacağını göstermeye çağırıyoruz. Sürekli teyide ihtiyaç var” dedi.
YENİ AVRUPA DENKLEMİ: GÜÇ DOĞUYA KAYIYOR
Almanya’nın hızla büyüyen askeri kapasitesi, Avrupa’nın jeopolitik ağırlık merkezini doğuya kaydırıyor. Fransa, nükleer caydırıcılığa sarılırken; Polonya, NATO’nun doğu kanadında konvansiyonel bir “ağır sıklet” haline geliyor.
Brüksel için bu, hem fırsat hem sınav niteliğinde. Bir AB diplomatı ise durumu şu şekilde özetliyor:
“Korkutucu olabilir, evet. Ama Almanya koalisyonlar içinde hareket ediyor. AB ve NATO’nun yapısı, bu değişimin yönünü belirleyecek.”
