Brezilya eski Devlet Başkanı Bolsonaro, darbe girişiminde bulunmaktan suçlu bulunarak 27 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Brezilya Yüksek Mahkemesi'nde görülen davada, beş yargıcın dördü, Bolsonaro'nun beş ayrı suçtan sorumlu olduğuna hükmetti. Bunlar arasında, seçim yenilgisinden sonra darbe girişimi, bu kapsamda henüz seçilmiş Brezilya Başkanı Lula'yı öldürme planı, silahlı suç örgütüne katılım, demokratik hukuk düzenini şiddet yoluyla ortadan kaldırmaya teşebbüs, şiddet kullanarak kamu mallarına zarar verme ve koruma altındaki mirasa zarar verme yer alıyor. Bolsonaro, böylece Brezilya tarihinde darbe girişiminden mahkûm edilen ilk eski devlet başkanı oldu.
ESKİ BAKANLARA DA AĞIR CEZALAR GELDİ
Bolsonaro'nun yakınındaki eski üst düzey yetkililer de mahkum edildi. Eski Savunma Bakanı ve 2022'deki başkan yardımcısı adayı Braga Netto 26 yıl, Amiral Almir Garnier 24 yıl, General Augusto Heleno 21 yıl ve General Paulo Sérgio Nogueira 19 yıl hapis cezası aldı. Davada iş birliği yapan Yarbay Mauro Cid ise 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
ABD'DEN SERT TEPKİ: CADI AVI
Associated Press'te yer alan habere göre, kararın ardından ABD yönetiminden eleştiriler geldi. Bolsonaro'yu 'olağanüstü bir lider' olarak niteleyen ABD Başkanı Donald Trump, karardan "hiç memnun olmadığını" belirtti. Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise kararı 'cadı avı' olarak tanımlayarak Washington’un buna karşılık vereceğini söyledi.
ABD yönetimi daha önce de Brezilya'dan ithal edilen ürünlere yüzde 50 gümrük vergisi uygulamıştı.
'KİMSE DÜŞÜNCESİNDEN DOLAYI CEZALANDIRILAMAZ'
Yargıç Luis Fux, verdiği muhalif görüşte, diğer yargıçların görüşlerine katılmayarak tek beraat oyu kullandı.
Fux, "Kimse düşüncesinden dolayı cezalandırılamaz. Bir darbe, koordinasyondan yoksun, tekil eylemlerden ya da bireysel gösterilerden doğmaz; aksine kaynaklara ve mevcut iktidarı karşı koyup onu devirebilecek stratejik kapasiteye sahip örgütlü grupların eylemlerinden ortaya çıkar" dedi.
BOLSONARO HAPSE NE ZAMAN GİRECEK?
Bolsonaro, şimdilik cezaevine girmeyecek. Mahkemenin kararını 60 gün içinde yazılı olarak yayımlaması gerekiyor. Ardından Bolsonaro'nun avukatlarının 5 gün içinde temyiz başvurusu yapma hakkı bulunuyor. Hukukçular, temyizin kabul edilme ihtimalinin düşük olduğunu, ancak savunmanın bunu deneyeceğini belirtiyor.
KARAR BREZİLYA'YI İKİYE BÖLDÜ
Karar Brezilya toplumunda derin kutuplaşmaya yol açtı. Bir kesim yargı sürecini desteklerken, Bolsonaro taraftarları bunun siyasi bir 'zulüm' olduğunu savundu. Ülkenin farklı şehirlerinde eski lider lehine gösteriler düzenlendi.
'BU KARAR, ÜLKE TARİHİNİN DÖNÜM NOKTASI'
Brezilya Anayasa Mahkemesi Başkanı Luís Roberto Barroso, davayı "ülke tarihinin dönüm noktası" olarak nitelendirdi. Uzmanlar da kararın Brezilya demokrasisi için 1988 Anayasası’ndan bu yana en önemli gelişmelerden biri olduğuna dikkat çekti.
SEÇİLME HAKKINDAN 2030'A KADAR MEN EDİLMİŞTİ
Bolsonaro, daha önce 2030'a kadar seçilme hakkından men edilmişti. Ancak ülke siyasetinde hâlâ güçlü bir figür olarak görülüyor. Analistler, kararın ardından destekçilerinin parlamentoda af girişimlerini artırabileceğini belirtiyor. Bolsonaro'nun önümüzdeki seçimlerde Lula'ya karşı yarışacak bir siyasi 'veliaht' belirlemesi bekleniyor.
