İYİ Parti lideri Meral Akşener’in 6’lı Masa’dan iktidar söylemleriyle kalkması muhalefet cephesinde deprem etkisi yarattı. Saray rejimini mennun eden bu çıkışın ardından muhalefet hattında görüşme trafiği hızlandı. Hemen her parti yetlili kurullarını olağanüstü olarak toplayarak izlenecek yol haritasını masaya yatırdı.
Akşener’in çıkışı sürpriz olarak görülse de ipuçlarını daha önce vermişti. Özellikle deprem sürecinde bu durum kendisini daha belirgin şekilde göstermişti. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, iktidarı mahkûm etmeyi tercih ederken Meral Akşener ise ‘devletin’ yanında yer aldı. Akşener, depremlerin ardından yaptığı açıklamada “Bizim susma zamanımız, devletimizin konuşma zamanı. Devletin sesinin duyulma zamanı, siyasetin ise susma zamanı” demişti.
Bu söylemin ardından da İYİ Parti, enkaz altında halk yalnız bırakılırken yakınlarını bekleyenler ‘Devlet nerede’ diye haykırırken onları duymadı. ‘Devlet’e uzun süre tek toz kondurmadı. Kılıçdaroğlu ise bunun tersine bir tavır içine girdi. CHP’li belediyelerle birlikte halkın yanında yer aldı. İktidarın yapamadıklarını teşhir etti. Son günlerde de Meral Akşener’in deyimiyle ‘kazanacak aday’ gibi davrandı ve bu durum anketlere de yansımaya başladı. İktidar da doğrudan Kılıçdaroğlu’nu hedef alan açıklamalar yapmaya başladı. Dolayısıyla Akşener uzun süredir iktidarın karşısından çekilirken Kılıçdaroğlu aynı tavrını sürdürdü. Önceki gün de Akşener’in açıklamalarının ardından yayımladığı videoda “Emin olun Erdoğan’ı yeneceğiz” dedi. Akşener’in siyasi etiğe aykırı biçimde göreve davet ettiği İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı da yanına aldı. Yaşananları BirGün’e değerlendiren siyaset bilimciler de halkın seçeneksiz kalmadığını, bu tavrın memlekete zarar verdiğini ve Erdoğan’ın yine de yenilebileceğini söyledi.
MUHALEFET ALEYHİNE SONUÇLAR YARATMAZ
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özuğurlu konuya ilişkin şu yorumları yaptı: “Rejim sütunları hakkında temelden problemi olmayan siyasi partilerin yarışı söz konusu olsaydı, Altılı Masa’daki kriz muhalefet aleyhine sonuçlar verirdi. Ahlaki öfkesi her geçen sürede artan ve çeperi genişleyen toplumsal muhalefetin varlık nedeni Altılı Masa değil; tam tersine Altılı Masa’yı var eden, Gezi’de mayalanan laik, demokratik sosyal cumhuriyet arzusunun eriştiği seviyedir. Cumhur İttifakı’nda aday çok önemli çünkü lider karizması dışında, ortak bir yaşam arzusu etrafında seçmenlerini birleştirecek hiçbir şeyleri yok; oysa toplumsal muhalefet, çağdaş bir toplum arzusu etrafında fiili olarak bir halk karakteri kazandığı için orada karizmatik lidere değil, bu fili varlığı hukuki alana taşıyacak iradeye ihtiyaç var. Dolayısıyla Kılıçdaroğlu’nun benzeştirmesini kullanırsak ‘Halil İbrahim sofrasına’, aritmetik toplam sahası olarak bakılmaması gerekir.”
“Ana akım siyasi partiler için seçim, 3 oradan 5 buradan, aritmetik toplam sanatıdır” diyen Özuğurlu şöyle devam etti: “Lakin bu seçimde, özellikle bu karanlık rejimden kurtulmak isteyenlerin indinde, iradeleri sandıkta birleşecek olan birey-seçmenler yok ki, sizin bakkal hesabınız sonuç versin; hali hazırda insanca bir hayat sürme arzusu ile iradelerini ortaklaştırmış fiili bir halk oluşumu mevcut. O halde Kılıçdaroğlu’nun andığı o sofra, büyük deprem felaketinde yeniden görünür olduğu gibi, fiili halk varlığının kolektif iradesinin divanı olarak kavranmak durumundadır. Ancak o zaman bu güzel ülke, tıpkı bir önceki yüzyıl başlında olduğu gibi, mazlum halklara ve bir bütün olarak insanlığa umut veren bir ülke olabilecektir.”
İLK TURDA BİTİRECEK HAMLELER YAPMALI
Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şule Özsoy Boyunsuz ise şu ifadeleri kullandı: “Muhalefetin oyları potansiyel olarak ikiye bölünüyor. Ancak zaten bu bir ekip işi ve herkes kendine düşeni yaparsa başarılı olunabilir. Tabii ki Akşener’in bu çıkışı çok zarar verdi. Burada elitlerin başaramadığı bir uzlaşıyı seçmen sandıkta başarırsa ancak hâlâ şans devam eder. Şansını kaybetti diyemeyiz tabii ki. Artık insanların beklemeye tahammülü yok. Sürekli ‘seni not aldım’ denilerek devlet gücüyle sopa sallanıyor, birçok insan bunu göze alarak konuşuyor, ortaya çıkıyor. ‘Artık bu seçim kazanılamaz’ diyemem. Bu yola inanmış insanların bu zorluğu aşıp yola devam etmesi lazım. Türkiye’nin normal, demokratik bir devlet olmadığını bilmek gerekiyor. ‘İlk turda olmadı, ikinci turda olur’ demek yok. Bu işi ilk turda bitirmek zorundalar. Ve eğer bunu elitler başaramıyorsa seçmen başarmak zorunda.”
“Akşener kimi aday gösterecek?” diye soran Boyunsuz şöyle devam etti: “Kendi aday olacaksa anketlerde en az oy ona çıkıyordu. Kılıçdaroğlu’nun kazanamama ihtimali değil de kazanma ihtimali korkutuyormuş gibi. Kemal Bey’in ‘taşlar yerine oturacak’ tavrını yapıcı gördüm. Müzakereci kişilik önemli. Kemal Bey sessiz, ılımlı, sakin bir insan ancak belli noktalarda da kararlılık gösteren biri. O kararlılık sergilediği noktalar muhalif seçmenin hassas olduğu noktalar. Türk milletinden çalınan paraların geri alınması noktası ve çok güçlü sermaye çevrelerinin karşı atağa geçtiği de görünüyor. Çok ciddi bir kriz ancak İyi Partililer eğer gerçekten güçlendirilmiş parlamenter sisteme inanıyorsa bunu yapmaları lazım. Aksi takdirde de muhalif seçmenin de şunu görmesi lazım: Bu tavır bu rejimden hiç çıkamamamıza ve çok daha şiddetli bir otoriter rejim altında inim inim inlememize sebep olacak bir durum.”
Masa yeni gündemlere geçecek
İYİ Parti’nin son pozisyonunu ve ittifakın geleceğini ele alan CHP, Saadet Partisi, Demokrat Parti, DEVA ve Gelecek Partisi’nde genel başkanlar bir araya geldi. Akşener’in açıklamalarının ardından ilk andan itibaren telefon trafiğine giren liderler, birebir görüşmede de son durumu ele aldı ve kararlarında bir değişiklik olmadığını vurguladı. Genel başkanların tamamının Akşener’in ifadelerine tepkili olduğu bildirildi. Liderlerin yarın gerçekleştirilmesi planlanan yeni zirvede, adaylık konusunda net açıklamayı yapması ve ‘en geç’ bu tarihte resmi açıklamayı yapması bekleniyor. Liderlerin cumhurbaşkanı adayını resmen belirledikten sonra milletvekili listeleri, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar konusunda da görüşmeler gerçekleştireceği bildirildi. Tek cumhurbaşkanı yardımcılığında direten İYİ Parti’nin resmen ayrılması durumunda TBMM’de olmak istemeyen liderlerin tamamının cumhurbaşkanı yardımcısı olması bekleniyor. Tüm tartışmalara rağmen Akşener’in Pazartesi günü için masaya davet edilebileceği de bildirildi.
Toplantının yapıldığı gece ne oldu?
Akşener’in, masayı dağıtmadan birkaç saat önce ortak bildiriyi neden imzaladığı ve toplantıda takındığı tavır da tartışılmaya başlandı. İYİ Partili Erhan Usta, Akşener’in ortak adaylık ifadelerinin yer aldığı bildiriyi imzalama kararı hakkında, “Gözden kaçmış olabilir” ifadelerini kullansa da Akşener’in açıklamayı ‘gözden kaçırmadan’ imzaladığı öğrenildi. Muhalefet kulislerine göre, genel başkanların Kılıçdaroğlu’na destek açıklamalarını sessizlikle karşılayan Akşener, iki başkan ya da üçüncü bir isim önerilmesi talebinde bulundu. Önerilerinin reddedilmesini kabul etmeyen Akşener, toplantıda da zaman zaman gerginliklerin yaşanmasına neden oldu.
Yavaş ve İmamoğlu görüşmesi
Başta Akşener’in dile getirdiği başkanlar olmak üzere, CHP’li büyükşehir belediye başkanları da Kılıçdaroğlu ile bir araya geldi. İlk olarak bir grup başkanla görüşen Kılıçdaroğlu, daha sonra İmamoğlu ve Yavaş ile baş başa görüştü. Kılıçdaroğlu daha sonra Ankara’da bulunan 10 büyükşehir belediye başkanının tamamı ile bir araya geldi. Toplantılarda, bu krizden belediyelerin zarar görmemesi için atılması gereken adımlar tartışıldı. Kimsenin küstürülmemesi gerektiğini bildiren başkanların, bu hassasiyete göre hareket edecekleri öğrenildi. Toplantılarda ayrıca İmamoğlu ve Yavaş’ın, Akşener tarafından genel başkana rağmen aday gösterilmelerinden duydukları rahatsızlığı da ilettiği aktarıldı.Başkanların toplantısı hakkında açıklamalarda bulunan CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun, “Belediye başkanlarımız desteklerini ifade ettiler, yanlarında olduklarını ifade ettiler. Her türlü alacağı kararda da yanlarında olacağını söylediler” dedi.
