Ekonomide yüksek seyreden enflasyon, düşen alım gücü ve kredilere getirilen kısıtlamalar, milyonlarca vatandaşı kısa vadeli ve yüksek faizli borçlanmaya mecbur etti. Halk arasında 'eksi hesap' olarak bilinen Kredili Mevduat Hesaplarındaki (KMH) toplam borç bakiyesi, tarihi bir seviyeye ulaşarak 929 milyar 518 milyon liraya fırladı.
Nefes Gazetesi'nin haberine göre, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine yansıyan bu büyük artış, hem bireysel hem de ticari KMH kullanımının son üç yılda yaklaşık 15 kat artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Toplam borcun 706.5 milyar liralık bölümü tüketici kredilerinden oluşuyor.
KİŞİ BAŞI BORÇ YÜKÜ DRAMATİK ŞEKİLDE ARTTI
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verilerine göre, KMH kullanan kişi sayısı Eylül 2025 itibarıyla %19 artışla 31.2 milyon kişiye ulaşmış durumda. Ancak asıl dikkat çeken, kişi başına düşen ortalama borçtaki hızlanma. Eylül 2022'de 2 bin 149 TL olan kişi başı ortalama KMH borcu, bu yıl aynı dönemde 21 bin 507 liraya yükseldi. Bu durum, özellikle dar gelirli kesimin temel geçim ihtiyaçlarını karşılamak için bile bu yüksek maliyetli finansal araca bağımlı hale geldiğini gösteriyor.
GERİ ÖDEME KRİZİ DERİNLEŞİYOR
Yüksek faizle alınan bu borçların geri ödemesinde de ciddi aksaklıklar yaşanıyor. Tasfiye olunacak (ödenemeyen) KMH’lardaki kredi miktarı, geçen yıl Eylül ayındaki %2.5 seviyesinden, bu yıl aynı dönemde %4.2’ye yükselerek tasfiye edilecek toplam tutarı 25 milyar liranın üzerine çıkardı.
KMH’ta tasfiye olunacak kredilerin en yüksek olduğu iller; %11.9 ile Diyarbakır, %10.6 ile Mardin ve %9.5 ile Şanlıurfa oldu. Ayrıca, son 12 ay içerisinde KMH kullanımı en hızlı artan 10 il içerisinde 6 Şubat depremlerinin vurduğu 5 ilin bulunması, bölgedeki sosyoekonomik zorlukları gözler önüne seriyor.
YÜKSEK FAİZLER
Anlık nakit ihtiyacını karşılaması nedeniyle tercih edilen KMH'ler, aylık %4.5 faiz oranıyla uygulanıyor. Buna ek olarak Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV) ve Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) eklendiğinde borçlanma maliyeti daha da artarak, vatandaşın yüksek faizli bir borç döngüsüne girmesine neden oluyor.
