"Engineering Explained" adlı YouTube kanalında yayınlanan bir video, motor sporlarında yüksek beygir gücünün neden her zaman pist rekoru anlamına gelmediğini basitleştirilmiş bir dille açıkladı. Video, yaklaşık 3000 beygir gücündeki elektrikli bir aracın (YANGWANG U9X), 1000 beygirin üzerinde güce sahip bir Corvette ZR1'den neden daha yavaş bir Nürburgring turu (yaklaşık 6:59 ve 6:51) attığını mercek altına alıyor.
Analiz, bu durumun temel nedeninin "kullanılabilir güç" olduğunu ortaya koyuyor.
İLK ENGEL: ENERJİ DEPOLAMA LİMİTİ
Analize göre, karşılaştırılan 3000 beygirlik elektrikli otomobil, tam güçte çalıştırıldığında bataryasını sadece iki dakika içinde tüketme kapasitesine sahip. Yaklaşık yedi dakika süren bir Nürburgring turunun tamamında bu gücü sürdürebilmesi matematiksel olarak imkansız.
Buna karşılık, 1000 beygirlik içten yanmalı motora sahip Corvette, deposundaki yakıtla 10 dakikadan fazla tam güçte çalışabiliyor. Bu da, Corvette'in tur boyunca daha yüksek bir "ortalama" güç sunabildiğini gösteriyor. Elektrikli aracın, turu bitirebilmek için pistin belirli bölümlerinde gücünü ciddi şekilde kısıtlaması gerekiyor.
ASIL ENGEL: GÜCÜN YOLA AKTARILAMAMASI
Videonun ve ilgili teknik yorumların işaret ettiği asıl fiziksel engel ise "çekiş limiti" olarak açıklanıyor. Bir otomobilin ne kadar hızlı olduğu, sadece motorunun ne kadar güçlü olduğuna değil, lastiklerinin bu gücü ne kadar verimli bir şekilde yola aktarabildiğine bağlıdır.
3000 beygir gibi devasa bir güç, düşük hızlarda lastiklerin yola tutunmasını imkansız hale getirerek sadece patinaja neden olur. Teknik hesaplamalar, bu özel aracın 3000 beygirin tamamını yola aktarabilmesi için saatte 350 kilometrenin (km/s) üzerinde bir hıza ulaşması gerektiğini gösteriyor.
YÜK TRANSFERİ SORUNU
Analiz, durumu karmaşıklaştıran bir başka faktörün "yük transferi" olduğunu belirtiyor. Araç hızlandığında, ağırlığı arkaya doğru kayar. Bu durum, arka lastiklerin yola daha iyi basmasını sağlarken (çekişi artırır), ön lastiklerin üzerindeki yükü azaltır (çekişi düşürür).
Dört tekerlekten çekişli bu araçta, ön motorların ürettiği gücü yola aktarabilmesi için gereken hızın 350 km/s'nin bile üzerinde olduğu hesaplanıyor. Araç, pistin düzlüklerinde bu hıza ulaşamadan yavaşlamak zorunda kaldığı için, 3000 beygirlik motor gücünün tamamını turun neredeyse hiçbir anında fiilen kullanamamış oluyor.
PORSCHE 911 GT3 RS: YOL TUTUŞUNUN SANATI
Bu tezi destekleyen en net kanıt, Porsche'nin resmi Nürburgring zamanlarında gizli. Porsche'nin yayınladığı verilere göre, 520 beygir gücündeki Porsche 911 GT3 RS (992 kasa kodlu), 6 dakika 49.328 saniyelik bir tur zamanına sahip. Üstelik bu otomobilde bir turbo da bulunmuyor, 4 litrelik flat-six konfigürasyonundaki motoru atmosferik olarak veriyor bu gücü. Videoda yer alan Chevrolet Corvette ZR1, 5.5 litrelik çift turbo bir V8 ile Porsche'nin 2 katı güç üretmesine rağmen ondan daha yavaş.
Elbette ki Porsche, ZR1'den ve hatta onun abisi, 1250 beygir güç üreten ZR1X'ten daha pahalı. Ancak konumuz bu araçların fiyatları değil, pistte ne yaptıkları veya yapabilecekleri.
Bu süreyle, Porsche videoda bahsedilen 1000 beygirlik Corvette ZR1'i solluyor. Porsche bu başarıyı, daha düşük ağırlık ve çok daha gelişmiş aerodinamik yapısı sayesinde elde ediyor. Bu sebeple, 3000 beygiriniz olsa bile, o beygiri sizden daha verimli kullanan 500 beygirlik bir araç size temizinden 10 saniye fark atabiliyor. Bir pist turunda, saf motor gücünden ziyade, aracın bu gücü virajlarda ne kadar verimli kullandığı, yani "yol tutuşu" belirleyici oluyor.
Teknik detayları ve bu sonuca ulaşan formüller için videoyu buradan izleyebilirsiniz.
ELEKTRİKLİ OTOMOBİLLERDE DİKKAT EDİLMELİ
Elektrikli otomobillerin sunduğu baş döndürücü anlık ivmelenme, sürücüye yanıltıcı bir güven hissi verebilir. 0'dan 100 km/sa hıza sessizce ve saniyeler içinde ulaşmak, aracın viraj alma veya frenleme kabiliyetinin de aynı oranda üstün olduğu anlamına gelmez. Özellikle bu araçların yüksek ağırlıkları düşünüldüğünde, fizik kuralları virajlarda ve ani duruşlarda hala geçerlidir. Unutmayın; düz yolda bir roket gibi hızlanabilmek, o yolun sonundaki virajı da aynı hızla dönebileceğinizi garanti etmez.
