Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (İPM), "Türkiye’nin Karbonsuzlaşma Yol Haritası: 2053’te Net Sıfıra Doğru" başlıklı kapsamlı bir rapor yayımladı. Ekonomi genelindeki tüm sektörlerin sera gazı emisyonlarını analiz eden çalışma, Türkiye'nin 2053 net sıfır hedefine ulaşabilmesi için kritik bir yol haritası sunuyor. Rapor, bu yıl Birleşmiş Milletler’e sunulacak yeni Ulusal Katkı Beyanı (NDC) için bilimsel bir zemin oluşturuyor.
SEKTÖRLER ARASI DÖNÜŞÜM ŞART
Rapora göre, Türkiye'nin sera gazı emisyonları, gerekli politikalar uygulandığı takdirde 2035'te 2010 seviyesine kadar düşürülebilir. Bu dönüşüm, özellikle enerji, sanayi ve binalar sektörlerinde köklü değişiklikler gerektiriyor.
-
Enerji Sektörü: Rapora göre, Türkiye'nin 2036'ya kadar kömürden aşamalı olarak çıkması ve yenilenebilir enerji yatırımlarına hız vermesi gerekiyor. Bu hedefe ulaşmak için her yıl yaklaşık 10 GW rüzgâr ve güneş enerjisi santrali kurulmalı ve 2035'e kadar 9 GW batarya yatırımı yapılmalı. Bu dönüşümün maliyeti yaklaşık 80 milyar dolar olarak hesaplandı.
-
Binalar Sektörü: En büyük yatırım ihtiyacı bu sektörde bulunuyor. Raporda, 2025 sonrası inşa edilecek tüm binaların "Neredeyse Sıfır Enerjili Bina" (NSEB) standartlarına uygun olması, mevcut binaların enerji verimliliğinin artırılması ve fosil yakıtların ısıtma sistemlerinden tamamen çıkarılması hedefleniyor. Bu adımlarla 2045'ten itibaren binalardan kaynaklanan emisyonlar sıfırlanabilir. Bu dönüşümün maliyeti ise yaklaşık 200 milyar dolar.
-
Sanayi ve Ulaştırma: Ulaştırma sektöründe elektrikli araçlara geçiş ve demiryolu taşımacılığının artırılması, emisyonları azaltmanın yanı sıra 36,5 milyar dolarlık petrol ithalatı tasarrufu sağlayarak ekonomik fayda da sunuyor. Sanayide ise metal, çimento ve kimya gibi sektörlerde teknolojik dönüşüm ve enerji verimliliği kazanımlarının kararlılıkla uygulanması gerekiyor. Bu dönüşümün maliyeti ise yaklaşık 8,3 milyar dolar.
-
Tarım Sektörü: Rapor, tarımda da sera gazı emisyonlarının azaltılabileceğini gösteriyor. Biyogaz kullanımı, tarım makinelerinin elektrifikasyonu ve hayvancılıkta verimlilik artışı gibi adımlarla, 2053'te emisyonlar yüzde 30'un üzerinde azaltılabilir.
-
UZMANLARDAN KRİTİK UYARILAR
-
Başak Nur Gökçam'ın haberine göre Çalışmanın yazarlarından Dr. Ümit Şahin, Türkiye'nin 2053 Net Sıfır hedefiyle uyumlu yeni bir Ulusal Katkı Beyanı (NDC) hazırlaması gerektiğini vurguladı. Şahin, bu hedefe ulaşmak için emisyonların 2021 yılını tepe noktası olarak kabul edip, 2025'ten itibaren hızla azaltılması gerektiğini belirtti.
Prof. Dr. Ebru Voyvoda, sanayideki dönüşümün kararlılıkla uygulanmasının hızını belirleyeceğini ifade ederken, Dr. Özay Uslu ulaştırma sektörünün stratejik bir kaldıraç olduğunu vurguladı. Prof. Dr. İlkay Dellal ise düşük emisyonlu ve çevre dostu bir tarım modelinin mümkün olduğunu belirtti.
-
Sonuç olarak rapor, Türkiye'nin net sıfır hedefine ulaşması için kapsamlı ve planlı bir strateji izlemesi gerektiğini, bu stratejinin ise büyük ölçekli yatırımlar ve kararlı politikalarla desteklenmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
