Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in ev sahipliğinde, Batı'nın küresel meselelerdeki etkisine karşı bir denge unsuru olarak görülen Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) bugüne kadarki en büyük zirvesi, Tianjin kentinde başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in de aralarında bulunduğu 20 dünya liderini bir araya getiren iki günlük zirveye, programın ilk gününden itibaren yoğun ikili görüşme trafiği damgasını vurdu.
2001 yılında altı Avrasya devleti tarafından kurulan örgütün en kapsamlı toplantısı olan zirve, küresel siyasetin önemli aktörlerini bir araya getiriyor. Liderler, iki gün boyunca hem örgüt içi iş birliğini hem de dünya gündemindeki kritik başlıkları ele alacak.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'IN ZİRVEDEKİ YOĞUN TEMASLARI
Zirveye Çin lideri Şi'nin özel davetlisi olarak "şeref konuğu" sıfatıyla katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, programına zirve başlamadan önce Şi Cinping ile bir görüşme yaparak başladı. İki liderin masasında, Gazze'deki son durum, devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı ve Suriye'nin kalkındırılmasına yönelik atılabilecek ortak adımlar gibi önemli başlıklar yer aldı.
EROĞAN'UN PUTİN İLE GÖRÜŞMESİ BEKLENİYOR
Çin devlet medyasının aktardığına göre, görüşmede Şi Cinping, terörle mücadelede güvenlik iş birliğinin geliştirilmesi gerektiğini belirtirken, iki ülkenin yeni enerji, 5G ve biyomedikal gibi teknoloji alanlarında yeni iş birlikleri oluşturmasının önemine vurgu yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın zirve marjında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de görüşmesi bekleniyor.
ERDOĞAN ŞAHBAZ ŞERİF İLE GÖRÜŞTÜ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütünün 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi için bulunduğu Çin'in Tiencin şehrinde Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile görüştü.
STRATEJİK ORTAKLIKLAR VE İKİLİ GÖRÜŞMELER
Zirve, diğer liderler için de önemli diplomatik fırsatlar sundu. Zirvenin en dikkat çekici aktörlerinden Rusya Devlet Başkanı Putin de 4 günlük kapsamlı bir Çin ziyareti kapsamında Tianjin'e ulaştı. Çin devlet televizyonu CCTV, iki ülke ilişkilerinin "tarihin en iyi döneminde" olduğunu belirterek zirvedeki stratejik ortaklığın altını çizdi.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, yedi yıl aradan sonra Çin'e ilk ziyaretini gerçekleştirerek Şi ile olumlu bir görüşme yaptı ve iki ülke ilişkilerinin güven ve saygıya dayalı olduğunu belirtti.
Zirvenin bir diğer önemli diplomatik gelişmesi ise Çin ve Ermenistan arasında yaşandı. Çin lideri Şi, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile yaptığı görüşmede iki ülke arasında "Stratejik Ortaklık" kurulduğunu duyurdu. Paşinyan da sosyal medya hesabından bu gelişmeyi memnuniyetle karşıladığını paylaştı. Şi ayrıca gün içinde Azerbaycan ve Maldivler liderleriyle de ikili görüşmeler gerçekleştirdi.
ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİ?
1996 yılında "Şanghay Beşlisi" adıyla Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından sınır anlaşmazlıklarını çözmek amacıyla kurulan güvenlik bloğu, 2001'de Özbekistan'ın katılımıyla Şanghay İşbirliği Örgütü'ne (ŞİÖ) dönüştü.
Yıllar içinde Hindistan, Pakistan (2017), İran (2023) ve Belarus'un (2024) da tam üye olarak katılımıyla gücünü artıran örgüt, Batı etkisine karşı önemli bir siyasi ve ekonomik alternatif olarak konumlanıyor. Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 14 önemli diyalog ortağı bulunan ŞİÖ, küresel siyasetteki ağırlığını her geçen gün artırıyor.
Örgütün küresel siyasetteki önemi rakamlara da yansıyor. ŞİÖ üyesi ülkeler, dünya nüfusunun yüzde 43'ünü ve küresel ekonominin yaklaşık dörtte birini (yüzde 23) temsil ederek devasa bir ekonomik ve demografik güç oluşturuyor. Tianjin'de iki gün sürecek olan zirve, bu gücün ve ortak hareket etme iradesinin sergilendiği önemli bir platform olarak öne çıkıyor.
