Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sivrisinek kaynaklı chikungunya virüsünün dünya genelinde hızla yayıldığını ve küresel bir salgına dönüşme riski taşıdığını açıkladı. DSÖ’nün tropikal hastalıklar uzmanı Diana Rojas Alvarez, virüsün şu anda 119 ülkede tespit edildiğini ve dünya nüfusunun yaklaşık 5,6 milyarlık bir bölümünün risk altında olduğunu duyurdu.
2000’LERİN BAŞINDAKİ SALGINI HATIRLATIYOR
Chikungunya’nın yayılma modeli, 2004-2005 yıllarında Hint Okyanusu’nda yaşanan büyük salgının izlerini taşıyor. O dönemde Reunion, Mayotte ve Mauritius gibi ada ülkeleri ciddi şekilde etkilenmişti. Bugün de benzer bir tablo söz konusu: Reunion Adası’nda halkın üçte birinin enfekte olduğu tahmin ediliyor.
AFRİKA’DAN ASYA’YA, AVRUPA’YA UZANAN TEHDİT
Virüs, Afrika’da Madagaskar, Somali ve Kenya’da salgın düzeyine ulaşırken, Güney Asya ülkelerinde de vaka sayıları hızla artıyor. Avrupa’da ise ithal vakaların yanı sıra yerel bulaşlar da tespit edilmeye başlandı. Fransa’da doğrulanan yerel bulaşma vakalarına ek olarak, İtalya’da şüpheli durumlar araştırılıyor.
AŞISI YOK, TEDAVİSİ YOK
Chikungunya yüksek ateş, kas ve eklem ağrılarıyla kendini gösteriyor. Ölüm oranı düşük olsa da, yaygın bulaş durumunda özellikle yaşlılar ve bağışıklığı düşük bireyler için ölümcül olabiliyor. Virüs, Zika ve Deng humması gibi hastalıklarla benzer belirtiler gösterdiğinden, teşhisi de oldukça güç.
Şu anda chikungunya için onaylanmış bir aşı ya da özel bir tedavi bulunmuyor.
KAPLAN SİVRİSİNEĞİ İLE YAYILIYOR, TÜRKİYE DE RİSK ALTINDA
Chikungunya virüsü, "kaplan sivrisineği" olarak bilinen Aedes albopictus türü aracılığıyla bulaşıyor. İklim değişikliğinin etkisiyle bu sivrisinek türü artık sadece tropikal bölgelerde değil, daha kuzeydeki ülkelerde de yayılım gösteriyor. Türkiye’nin Karadeniz kıyıları ve Marmara Bölgesi’nde bu türün varlığına rastlandığı biliniyor.
DSÖ, ülkeleri önleyici adımlar atmaya davet ederken, vatandaşlara da bireysel tedbirler konusunda uyarılarda bulundu. Örgüt, sivrisinek kovucu kullanımını, açık alanlarda uzun giysiler tercih edilmesini ve su birikebilecek alanların düzenli olarak temizlenmesini öneriyor.
Türkiye'de chikungunya bildirimi yasal olarak zorunlu olmasa da, Sağlık Bakanlığı gözetim altındaki virüsler arasında yer veriyor. Özellikle yurt dışı seyahatlerinden dönen bireylerde ithal vakalar tespit edilirken, yerel bulaşma riski de artış gösteriyor.
Uzmanlar, ülkelerin şimdiden ulusal salgın senaryolarını oluşturması ve sağlık sistemlerini bu tehdide karşı hazırlıklı hale getirmesi gerektiği konusunda uyarıyor.
